ಭಾರತದ ಗುರುಕುಲ ಪದ್ಧತಿಯೂ ಜಪಾನಿನ ಆಧುನಿಕ ಪದ್ಧತಿಯೂ ಸೇರಿದರೆ ಆದರ್ಶ ಶಿಕ್ಷಣ!
– ಡಾ.ವಿ.ಬಿ.ಆರತೀ
ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾದ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷ ಣದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಮೂಡಿದ್ದೇ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದಲ್ಲಿ. ಆಳಾಗಲಿ ಅರಸನಾಗಲಿ, ಎಲ್ಲರೂ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಗುರುಕುಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿ, ಸರಳ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತ, ಸೇವಾಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತ, ಒಮ್ಮನದಿಂದ ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತ ತಾರುಣ್ಯವನ್ನು ಮುಟ್ಟಬೇಕೆನ್ನುವ ಕಲ್ಪನೆ ನಮ್ಮ ದೇಶ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಒಡಮೂಡಿದಂತಹದ್ದು. ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೂ ಶಿಕ್ಷ ಕನಿಗೂ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗೌರವವನ್ನೂ ಗಮನವನ್ನೂ ಹರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆನ್ನುವುದೂ ವಿದಿತ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿಯೇ ನಮ್ಮ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಧೀರೋದಾತ್ತ ನಾಯಕರೂ ಸಂತರೂ ಸಾಧಕರೂ ಹೊಮ್ಮುತ್ತಲೇ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.
ರಾಮನಂತಹ ಧರ್ಮಾತ್ಮನೂ ನಿಷ್ಠಾಯುತ ಅರಸನೂ ಒಡಮೂಡಿದ್ದು ವಸಿಷ್ಟರಂತಹ ಅದ್ಭುತ ಗುರುಗಳ ಶಿಕ್ಷ ಣ-ತರಬೇತಿಗಳಲ್ಲಿ. ಧೀರನೂ ಕುಶಲನೂ ಆದ ಕೃಷ್ಣನೂ ರಾಜಯೋಗ್ಯ ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕಲಿತದ್ದು, ಮಹಾ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕನಾಗಿ ಅರಳಿದ್ದು ಸಾಂದೀಪನೀ ಮಹರ್ಷಿಗಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ. ಸತ್ಯಸಂಧನೂ ಜಿಜ್ಞಾಸುವೂ ಮೇಧಾವಿಯೂ ಸೇವಾಪರನೂ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಿಯೂ ಆದ ನರೇಂದ್ರನಾಥನನ್ನು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಯೋಗಿಯನ್ನಾಗಿಸಿ ದಾರ್ಶನಿಕನನ್ನಾಗಿಸಿ ವಿವೇಕಾನಂದನನ್ನಾಗಿಸಿ ದೇಶಕ್ಕೂ ಧರ್ಮಕ್ಕೂ ಮಹದುಪಕಾರ ಮಾಡುವಂತೆ ದೀಕ್ಷೆಯಿತ್ತವರು ಗುರು ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸರು.
ಧೈರ್ಯ ಶೌರ್ಯ ಚಾತುರ್ಯ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಗಳಿರುವ ಅದ್ಭುತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಕುಮಾರ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಈ ಎಲ್ಲ ಗುಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅವನ ಮೂಲಕ ನೂತನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದ್ದು ಭಗವಾನ್‌ ಚಾಣಕ್ಯರಂತಹ ಅಸಾಧಾರಣ ಶಿಕ್ಷ ಕರೇ! ಧೈರ್ಯ ಸಾಹಸಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಚತುರ ರಾಜತಂತ್ರಜ್ಞರಾಗಿದ್ದ ಹರಿಹರ- ಬುಕ್ಕರಾಯರನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿ, ಭವ್ಯ ಹೈಂದವ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಮಾಡಿಸಿದ್ದು ಭಗವಾನ್‌ ವಿದ್ಯಾರಣ್ಯರಂತಹ ಅಸಾಧಾರಣ ಗುರು! ದೇಶ ಧರ್ಮ ನಿಷ್ಠೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದ ಶಿವಾಜಿಯು ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಹೈಂದವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತಲೇ ಇದ್ದನಾದರೂ, ಅವನ ಶಕ್ತಿ ಯುಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ದಿಕ್ಕುಗಾಣಿಸಿ, ಧರ್ಮದ ದೀಕ್ಷೆಯನ್ನಿತ್ತು, ಆತನನ್ನು ಛತ್ರಪತಿಯನ್ನಾಗಿಸಿದ್ದು ಅವನ ಗುರು ಸಮರ್ಥ ರಾಮದಾಸರ ಅದ್ಭುತ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವೇ.
ಕಡಲ ತೀರದಲ್ಲಿ ಸುಮ್ಮನೆ ಅಡ್ಡಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಪುಟ್ಟ ಬೆಸ್ತರ ಹುಡುಗ ಕಲಾಂನನ್ನು ಶಾಲೆಗೊಯ್ದು ಓದಿಸಿ, ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಸಂಗಕ್ಕೂ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿ, ಮಹಾವಿಜ್ಞಾನಿಯೂ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯೂ ಆಗುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ನಡೆಸಿದ್ದು ರಾಮೇಶ್ವರದ ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷ ಕನೇ!
ಗುರುವು ಏನು ನುಡಿದರೂ ನಡೆದರೂ ಅದನ್ನು ಮಕ್ಕಳು ಅಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿ ಕಲಿತುಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಅಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಗುರುವಿನ ಪ್ರಭಾವ ಅವರ ಮೇಲೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಶಿಕ್ಷ ಕನು ಬಹಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದ ವರ್ತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಮಾಲಯದ ವಸಿಷ್ಟಾಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಈ ಕಥೆಯು ನನ್ನ ಕಿವಿಗೆ ಬಿತ್ತು.
‘ರಾಜಗುರು ವಸಿಷ್ಟರು ತಮ್ಮ ಅಗಾಧ ಪುತ್ರಶೋಕವನ್ನು ಅರಗಿಸಿಕೊಂಡು ಶಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು, ರಾಜಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೆಲಕಾಲ ತ್ಯಜಿಸಿ, ಹಿಮಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋದರಂತೆ. ಕುಟೀರ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು, ಚರ್ಮವನ್ನು ಹೊದ್ದು, ದೀರ್ಘಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಲೀನರಾದರಂತೆ. ಅವರ ಕೂದಲು ಗಡ್ಡ ಉಗುರುಗಳೆಲ್ಲ ಉದ್ದುದ್ದವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದವು. ವರ್ಷಗಳೇ ಆದವು. ಅತ್ತ ರಾಮನು ರಾಜಗುರುವನ್ನು ಮರಳಿ ಕರೆತರುವಂತೆ ಲಕ ್ಮಣನನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನಂತೆ. ಲಕ್ಷ್ಮಣ ವಸಿಷ್ಟರನ್ನು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಮರಳುವಂತೆ ವಿನಂತಿಸಿದನಂತೆ. ವಸಿಷ್ಟರು ಹೊರಟು ನಿಂತರಂತೆ. ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ಗಡಿಯ ಹತ್ತಿರ ಬಂದಾಗ ”ಲಕ್ಷ್ಮಣ ! ನಾನು ಇಲ್ಲೇ ಕಾಯುತ್ತೇನೆ.
ನೀನು ರಾಜ್ಯದೊಳಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಕ್ಷೌರಿಕನನ್ನು ಕರೆದು ತಾ. ಹಾಗೆಯೇ ರಾಜಗುರುವಿನ ಉಡುಪುಗಳನ್ನೂ, ರಾಜಲಾಂಛನಗಳನ್ನೂ ರಾಜಭಟರನ್ನೂ ಕರೆದು ತಾ. ಆ ಬಳಿಕ ಸೀಮೆಯೊಳಗೆ ಬರುತ್ತೇನೆ,” ಎಂದರಂತೆ. ಲಕ್ಷ ್ಮಣನಿಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ! ”ಕಾಡಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟು ಕಾಲವಿದ್ದ ಮೇಲೂ ಇವರಿಗೆ ಪೋಷಾಕು- ರಾಜಮರ್ಯಾದೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅದೆಷ್ಟು ವ್ಯಾಮೋಹ!” ಎನ್ನಿಸಿತು. ವಸಿಷ್ಟರಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಯಿತು. ತಕ್ಷ ಣ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ, ”ನೋಡು ಲಕ್ಷ್ಮಣ , ನಾನು ಕಾಡಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುವಾಗ ಹಳೆಯ ಚರ್ಮವನ್ನು ಹೊದ್ದಿದ್ದೆ. ಕೂದಲು ಉಗುರುಗಳು ಬೆಳೆದಿದ್ದರೂ ಅವನ್ನೆಲ್ಲ ಕತ್ತರಿಸಲು ಅನುಕೂಲಗಳಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಗತ್ಯವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಕಾಡಲ್ಲಿ ನನ್ನದು ತಪಸ್ವೀಧರ್ಮ. ಆದರೆ ಈಗ ನನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಅಯೋಧ್ಯಾ ಗಡಿಯೊಳಗೆ ನಾನು ‘ರಾಜಗುರು’.
ನಾನು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಶುದ್ಧವಾಗಿರದಿದ್ದರೆ, ವೃತ್ತಿಪರವಾದ ವೇಷಭೂಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ, ಜನರೂ ನನ್ನನ್ನೇ ಅನುಕರಿಸುತ್ತ, ಸ್ನಾನ- ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ನಾನು ಗುರುವಾಗಿ ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ಪಾಲಿಸಲೇಬೇಕು,” ಎಂದು! ತಡವಾಗಿಯೇ ತರಗತಿಗೆ ಬರುವ ಶಿಕ್ಷ ಕರ ತರಗತಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳೂ ತಡವಾಗಿಯೇ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಸಮಯಕ್ಕೆ ಬರುವ ಶಿಕ್ಷ ಕರ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರ ಮುಂದೆ ಇತರರೂ ಸಮಯಪಾಲನೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರವಿರುತ್ತಾರೆ.
ತಾನು ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲದೆ ಶಿಕ್ಷ ಕನು ಪಾಠ ಹೇಳಿದರೆ ಅದು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರದು. ಒಮ್ಮೆ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸರ ಬಳಿಗೆ ಒಬ್ಬಳು ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ಪುಟ್ಟ ಮಗನನ್ನು ಕರೆತಂದು ವಿನಂತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ, ”ಮಹಾಶಯರೇ! ನನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ಕಾಯಿಲೆಯಾಗಿದೆ. ಆಯುರ್ವೇದದ ಪಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವನು ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಸಿಹಿ ತಿನ್ನಬಾರದು. ಆದರೆ ಮಗುವಿಗೆ ಸಿಹಿ ಇಷ್ಟ. ಬೇಕೇಬೇಕೆಂದು ಹಠ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ದಯವಿಟ್ಟು ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳಿ,” ಎಂದು.
ರಾಮಕೃಷ್ಣರು ತುಸು ಆಲೋಚಿಸಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ”ಅಮ್ಮ, ನೀನು ಮೂರು ದಿನ ಬಿಟ್ಟು ಬಾ. ಆಗ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ,” ಎಂದು. ಮಹಿಳೆ ಮೂರು ದಿನ ಬಿಟ್ಟು ಬಂದಾಗ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು ಮಗುವಿಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿಹೇಳಿದರು. ಮಹಿಳೆ ಕೇಳಿದಳು, ”ಆದರೆ ನೀವೇಕೆ ಮೂರು ದಿನದ ನಂತರ ಬರಲು ಹೇಳಿದ್ದು? ಅಂದೇ ಏಕೆ ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳಲಿಲ್ಲ?” ಎಂದು. ರಾಮಕೃಷ್ಣರು ನುಡಿದರು, ”ಅಮ್ಮ, ನನಗೂ ಸಿಹಿ ತುಂಬ ಇಷ್ಟ. ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಕಾಳಿಮಂದಿರದ ಪ್ರಸಾದದ ರಸಗುಲ್ಲಗಳನ್ನು ಉಣ್ಣುತ್ತೇನೆ. ಹಾಗಿರುವಾಗ ಮತ್ತೊಬ್ಬರಿಗೆ ‘ಸಿಹಿ ತಿನ್ನಬೇಡ’ ಎಂದು ಹೇಗೆ ಉಪದೇಶವೀಯಲಿ? ನಾನು ಕಳೆದ ಮೂರು ದಿನಗಳಿಂದ ಸಿಹಿಯನ್ನು ತಿನ್ನದೇ ಚಪಲವನ್ನು ಗೆದ್ದು, ಈಗ ನಿನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ತಿಳಿಹೇಳುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದೇನೆ,” ಎಂದು! ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಶಿಕ್ಷ ಕನು ತಾನು ಹೇಳುವ ಮಾತುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದಿರುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಘಟನೆಯೇ ಸಾಕ್ಷಿ!
ಶಿಕ್ಷ ಕರೂ ಶಿಕ್ಷ ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿದರೆ ಪೀಳಿಗೆ ಪೀಳಿಗೆಗಳ ವರ್ಚಸ್ಸನ್ನೇ ಬದಲಾಯಿಸಿಬಿಡಬಹುದು. ಎಸ್‌ಎಲ್‌ ಭೈರಪ್ಪನವರು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಘಟನೆ: ಭೈರಪ್ಪನವರು ಒಂದಾನೊಂದು ಶಿಕ್ಷ ಣ ಪ್ರವಾಸ ನಿಮಿತ್ತ ಜಪಾನ್‌ ದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದರಂತೆ. ಕೆಲಸ ಮುಗಿದಾಗ, ಸಂಜೆ ಅಲ್ಲೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಅಡ್ಡಾಡುತ್ತಿದ್ದರಂತೆ. ಬೀದಿ ಬದಿಯ ವ್ಯಾಪಾರಿಯೊಬ್ಬನು ಪುಟ್ಟ ಹಾರುವ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದನಂತೆ. ಮೊಮ್ಮಗನಿಗಾಗಿ ಭೈರಪ್ಪನವರೂ ಒಂದು ಕಾಪ್ಟರ್‌ ಕೊಂಡುಕೊಂಡರಂತೆ. ತಕ್ಷ ಣ ಅದಕ್ಕೆ ಕೀಲಿ ತಿರುಗಿಸಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸಿಯೂ ಬಿಟ್ಟರಂತೆ. ಆದರೆ ಅಕಸ್ಮಾತ್‌ ಆ ಕಾಪ್ಟರ್‌ ಅನತಿ ದೂರದಲ್ಲಿ ನಡೆದುಬರುತ್ತಿದ್ದ ಪುಟ್ಟ ಮಗುವಿಗೆ ನೆತ್ತಿಗೆ ತಗುಲಿ ಗಾಯ ಮಾಡಿತಂತೆ. ಭೈರಪ್ಪನವರು ತಕ್ಷ ಣ ಕ್ಷ ಮೆ ಯಾಚಿಸಲು ಅದರ ಬಳಿಗೆ ಹೋದರಂತೆ.
ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ತಾಯ್ತಂದೆಯರು ಅಳುತ್ತಿರುವ ಮಗುವಿನ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಏನೋ ಹೇಳಿದರಂತೆ. ಮಗುವು ಅಳುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಭೈರಪ್ಪನವರೊಡನೆ ನಗುತ್ತ ಮಾತನಾಡಿಸಿ, ”ನನಗೇನೂ ಆಗಿಲ್ಲ, ಚೆನ್ನಾಗಿದ್ದೀನಿ. ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾಗತ,” ಎಂದು ಹೇಳಿತಂತೆ! ದುಭಾಷಿಯು ಅನುವಾದ ಮಾಡಿದಾಗ ಭೈರಪ್ಪನವರಿಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ! ತಾನು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದ್ದರೂ, ಆ ತಾಯ್ತಂದೆಯರು ಕಿಂಚಿತ್ತು ಮುನಿಸಿಕೊಳ್ಳದೇ, ಮಗುವಿಗೂ ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲದೆ, ತನಗೂ ಸಮಾಧಾನ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ನೋಡಿ ಆಶ್ಚರ್ಯ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದಾಗ ದುಭಾಷಿ ಹೇಳಿದನಂತೆ, ”ಮಹಾಶಯರೇ ನೀವು ಇದೇ ದೇಶಕ್ಕೆ 25 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಬಂದಿದ್ದು ಇದೇ ಘಟನೆ ನಡೆದಿದ್ದರೆ ಇದೇ ಜನ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕೊಂದೇ ಹಾಕಿಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು! ಆ ಪೀಳಿಗೆಯವರಿಗೆ ಅಷ್ಟು ರೋಷ ಆವೇಶಗಳಿದ್ದವು. ಆದರೆ 25 ವರ್ಷಗಳಿಂದೀಚೆಗೆ ಬಂದಿರುವ ಪೀಳಿಗೆಗಳು ತುಂಬ ಬದಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕೋಪ-ತಾಪ-ಜಗಳಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಆದಷ್ಟು ಮಾಡದಂತೆ ಶಿಕ್ಷ ಣ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಎರಡನೆ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಜಪಾನ್‌ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಣುಬಾಂಬ್‌ ಸ್ಫೋಟವಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾವು ನೋವು ಕಷ್ಟ ನಷ್ಟಗಳು ಉಂಟಾದವು. ಆ ಬಳಿಕ ಜಪಾನಿನ ಸರ್ಕಾರವೂ ಸಮಾಜದ ಹಿರಿಯ ಚಿಂತಕರೂ ಸೇರಿ ನಿರ್ಣಯಿಸಿದರಂತೆ. ಇಂತಹ ಯುದ್ಧ-ರಕ್ತಪಾತ-ಹಗೆ-ದ್ವೇಷಕ್ಕೆಲ್ಲ ಕಾರಣ ಕುಸಂಸ್ಕೃತ ಮನಸ್ಸು. ಹಾಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಇತರರನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವ-ಆಳುವ ದುರುತ್ಸಾಹವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬದಲು, ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಅಂತರಂಗದ ಕೋಪ-ತಾಪಾದಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದು ಆತ್ಮಶಕ್ತಿಸಂಪನ್ನರಾಗಲಿ. ಶಾಂತಿ ಪ್ರಸನ್ನತೆಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಲಿ’ ಎಂದು. ಇಂತಹ ಅಸಾಧಾರಣ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಮಾಡಬಲ್ಲವರು ಶಿಕ್ಷ ಕರೇ ಅಲ್ಲವೆ? ಅಂದಿನಿಂದ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷ ಕರಿಗೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷ ಕರಿಗೆ ತುಂಬ ಗಮನವಿತ್ತು ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಯಿತಂತೆ. ಉತ್ತಮ ವೇತನ, ತರಬೇತಿ ಹಾಗೂ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳಿಂದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷ ಕರನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಯಿತಂತೆ.
ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲೇ ಶಾಂತಿ-ಕ್ಷ ಮೆ-ಸಂತೋಷ ಭಾವಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಶಿಕ್ಷ ಕರಿಗೆ ವಹಿಸಲಾಯಿತಂತೆ. ಪೋಷಕರೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಸರಕಾರವೂ ಶಿಕ್ಷ ಕರಿಗೆ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ನಿಂತವಂತೆ. ಒಂದೆರಡು ಪೀಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅದ್ಭುತವಾದ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಯಿತಂತೆ. ರೋಷದ ಮನೋಭಾವ ಬದಲಾಯಿತು. ಎಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲೂ ಶಾಂತಿ-ಕ್ಷ ಮೆ-ಸಂತೋಷ ಭಾವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮನೋಬಲವನ್ನು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾಯಿತಂತೆ. ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಪುಟ್ಟದಾದರೂ ಜಪಾನ್‌ ದೇಶ ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತ ಶಾಂತಿ ಸಮೃದ್ಧಿ ಕೌಶಲಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿರುವುದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲಿನ ಶಿಕ್ಷ ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಶಿಕ್ಷ ಕರು.
ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ದಶಕದ ಹಿಂದೆ ನಡೆದ ತಾಜ್‌ ಹೋಟೆಲ್‌ನ ಆತಂಕವಾದದ ಆಕ್ರಮಣದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೋಟೆಲಿನ ಹಲವು ಕೋಣೆಗಳಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ತಗುಲಿತು. ಆದರೆ ಬೆಂಕಿ ಹರಡಿದ ಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಹಲವು ಜಪಾನಿಯರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಾಣಾಪಾಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಹೇಗೆಂದು ವಿಚಾರಿಸಿದಾಗ ಜಪಾನಿಯರು ವಿವರಿಸಿದರಂತೆ, ”ಬೆಂಕಿಯ ಆಕಸ್ಮಿಕದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ಮಲಗಬೇಕು, ಮೂಗಿಗೆ ಒದ್ದೆ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಹಿಡಿಯಬೇಕು, ಶಾಂತವಾಗಿ ರಕ್ಷ ಣೆಗಾಗಿ ಕಾಯಬೇಕು, ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿದೆವು”. ”ನಿಮಗೆಲ್ಲ ಇದು ಮೊದಲೇ ತಿಳಿದಿತ್ತೇ?” ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ, ”ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲೇ ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ಶಿಕ್ಷ ಕರು ಕಲಿಸಿರುತ್ತಾರೆ,” ಎಂದರಂತೆ!
ಆಪತ್ಕಾಲ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ತರಬೇತಿಯನ್ನೂ, ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗುವ ತರಬೇತಿಯನ್ನು, ಹಣವನ್ನೂ ನೀರನ್ನೂ ಆಹಾರವನ್ನೂ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನೂ ಸಮಯವನ್ನೂ ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡದಂತಹ ತರಬೇತಿಯನ್ನೂ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೊಡಬೇಕಾದದ್ದು ಶಿಕ್ಷ ಕರ ಪೋಷಕರ ಆದ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯ. ನಮ್ಮ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಘಟನಾವಳಿಗಳಿಗೆ ಆಪತ್ತುಗಳಿಗೆ ನಾವು ಹೇಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬೇಕು, ಬಗೆಬಗೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿಭಾಯಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಲಿಸುತ್ತಲೇ ಇಲ್ಲ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇಲಿ ಸೇರಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ಓಡಿಸಲು ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಕರೆಸಬೇಕಾದಂತಹ ‘ಡಿಗ್ರೀಸಂಪನ್ನ- ಹೇಡಿ’ಗಳನ್ನು ನಾವು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆಯೇ? ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಒಂದಷ್ಟು ಆಂಗ್ಲಭಾಷೆಯನ್ನೂ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ವಿದೇಶಕ್ಕೆ ದಬ್ಬುವುದನ್ನೇ ‘ಶಿಕ್ಷ ಣ’ ಎಂದು ಭ್ರಮಿಸಿ ಕುಳಿತಿರುವ ನಾವು ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನ ಗುರುಕುಲದ ಸರಳ ಸಾತ್ವಿಕ ಕ್ರಮದಿಂದಲೂ ಜಪಾನಿಯರ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಶಿಕ್ಷ ಣ ಪದ್ಧತಿಯಿಂದಲೂ ಕಲಿಯುವಂತಹದ್ದು ಬಹಳಷ್ಟಿದೆ. ಭಾರತವು ವಿಶ್ವಗುರುವಾಗುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಎಳೆಯ ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಶಿಕ್ಷ ಕನೇ ಆಗಬೇಕಾಗಿದೆ.
